مانگا ( Manga) کمیک یا رمان گرافیکی است که از ژاپن نشات گرفته است. بیشتر مانگاها مطابق با سبک توسعه یافته در ژاپن در اواخر قرن نوزدهم هستند و در هنر ژاپنی فرم روایت داستان در مانگا دارای پیشینه تاریخی طولانی است.
به گزارش پایگاه خبری هنری بُراق حامیم، به طور خلاصه، مانگا کلمه ای ژاپنی است و به کمیک هایی گویند که در ژاپن منتشر می شود. این کلمه به خودی خود از دو کارکتر تشکیل شده است: مان: 漫 به معنی “غریب” و گا : 画 به معنی “تصاویر”.
مانگا می تواند برای سرگرمی یا آموزش هرنوع موضوع یا مسئله ای با هر جهت گیری فکری باشد، اگرچه در ایالات متحده اکثر مانگاهایی که ترجمه و منتشر می شوند برای سرگرمی هستند. مانگا برای همه افراد در رده سنی های مختلف وجود دارد، در صورتی که کمیک های آمریکایی فقط برای کودکان تولید و منتشر می شوند.
در ژاپن، مانگا در مجلات مانگا مانند Shōnen Jump یا Shōjo Beat، چندین فصل در آن زمان منتشر می شود، سپس در مجلات tankōbon بازنشر می شود. جلدهای تانکابون همان چیزی است که در کتابخانه یا فروشگاه کتاب محلی مشاهده می کنید. مانگاها معمولاً به دلایل اقتصادی سیاه و سفید چاپ می شود، اما گاهی اوقات نسخه های خاصی وجود دارد که شامل فصل های کاملا رنگی است.
در ژاپن مردم در هر سنی مانگا میخوانند که شامل آثاری در طیف گستردهای از ژانرها است: اکشن، ماجراجویی، کسب و کار و تجارت، کمدی، کارآگاهی، درام، تاریخی، ترسناک، معمایی، عاشقانه، علمی–تخیلی و فانتزی، ادبیات اروتیک (هنتای), ورزشی و بازیها و غیره.
بسیاری از مانگاها به زبانهای دیگر ترجمه میشوند. از دهه ۱۹۵۰، مانگا به بخش فزاینده ای به صنعت نشر ژاپن تبدیل شده است.
تا سال ۱۹۹۵، بازار مانگا در ژاپن ۵۸۶٫۴ میلیارد ین ارزیابی شده بود (۶–۷ billion دلار آمریکا),با فروش سالانه ۱٫۹ میلیارد کتاب مانگا و مجله مانگا در ژاپن (معادل ۱۵ شماره برای هر نفر) است.
همچنین مانگا مخاطبان قابل توجهی در سراسر جهان دارد. در سال ۲۰۰۸، در ایالات متحده و کانادا، ارزش بازار مانگا ۱۷۵ میلیون دلار ارزیابی شد.
مانگا در سال ۲۰۰۵ نمایندگی ۳۸٪ از بازار کمیک فرانسه را بر عهده داشت.در اروپا و خاورمیانه ارزش این بازار در سال ۲۰۱۲، ۲۵۰ میلیون دلار بود.
به علت محدودیت زمانی، کاهش هزینه چاپ یا دلایل هنری (چون از نظر برخی، رنگ آمیزی میتواند تأثیر آثار هنری را کاهش دهد)، اغلب مانگاها به صورت سیاه و سفید چاپ میشوند. ولی مانگاهای تمام رنگی نیز وجود دارد. در ژاپن، معمولاً مانگاها در مجلات بزرگ به صورت سریالی منتشر میشود مثلاً به ازای هر شماره مجله، یک قسمت از مانگا ارائه میشود. شمارههای جمعآوری شده مانگا معمولاً به صورت کتاب تانکوبون چاپ میرسد.
یک هنرمند مانگا (به ژاپنی مانگاکا) معمولاً با چند دستیار در یک استودیوی کوچک کار میکند و با یک ویرایشگر خلاق از طرف یک شرکت انتشارات تجاری در ارتباط است. اگر یک مجموعه مانگا به محبوبیت کافی برسد، میتواند به انیمه تبدیل شود. ولی برعکس آن هم وجود دارد مثلا مانگا از روی سینمایی یا فیلم لایو اکشن تهیه شود.
کمیکهای تحت تأثیر مانگا در سایر نقاط جهان، به ویژه در الجزایر با نام (DZ-manga)، چین با نام (manhua) و کره جنوبی با نام (مانهوا) وجود دارد.
کلمه مانگا را میتوان به معنی «تصاویر طنزآمیز» ترجمه کرد، و مشخصهٔ بارز آن شخصیتهای کارتونی هستند که اغلب دارای ویژگیهای خاصی هستند که از دیگر کاراکترها متمایز میشوند، همانند اغراق بیش از حد در اندامهای بدن که در اکثریت آنها چشمهای بزرگ بههمراه دهان و بینی کوچک مشاهده میشود و همچنین معمولاً دارای موهایی با رنگهای غیرطبیعی هستند.
جالب، محبوبیتی است که این شخصیتها بین مردم پیدا کردهاند بهطوری که بیشتر انتشارات ژاپن اختصاص به مجلات کمیک استریپ پیدا کردهاند و مانگا توسط بسیاری از مردم کشور ژاپن خوانده میشود و محدود به طیف خاصی از اجتماع ژاپن نمیشود.
ژانرهای مانگا
عاشقانه، زندگی نامه، فانتزی، ترسناک، اکشن، ماجراجویی و غیره. طرفداران و کتابداران مانگا اینها را ژانرها ی مانگا می دانند، اما در صنعت مانگا اوضاع کمی متفاوت است. همه “ژانرهای” ذکر شده به عنوان زیر ژانرهای دنیای مانگا در نظر گرفته می شوند، زیرا ژانرهای مانگا از نظر جمعیتی هدفمند هستند.
چهار ژانر اصلی وجود دارد که در ادامه مشاهده خواهید کرد: Shōjo، Shōnen، Josei، Seinen.
این جمعیت شناسی هدفمند توصیفی است نه تجویزی، بدین معنا که اگرچه ممکن است هر ژانر مخاطبان مورد نظر داشته باشند ، اما این بدان معنا نیست که فقط اعضای آن مخاطب باید از آن ژانر بخوانند.این ژانرها به مخاطبان خاصی اشاره دارند و به نحوه عرضه مانگا در ژاپن مربوط می شوند. تقسیم مانگا به این دسته ها روشی برای “تقسیم و تسخیر” مستقیم بازار در کنار هویت های جنسیتی و گروه های سنی سنتی است. داستانهای شونن شخصیتهای اصلی مرد را نشان می دهند و داستانهای “مردانه” را نشان می دهند ، بنابراین پسران مانگا شینن می خرند. با این حال ، مانگا برای همه مناسب است و نباید بیش از حد روی نام دسته ها متمرکز شد زیرا این یک استراتژی اقتصادی است و نه راهنمای دنبال کردن.
شوجو
شوجو در زبان ژاپنی به معنی “زن جوان” است و سن مورد نظر زیر ۱۸ سال است. مانگای شجو معمولاً قهرمانان زن جوان را نشان می دهد. داستانهای مانگا شوجو ممکن است مربوط به عشق ، دختران جادویی و حتی کمدی باشد. نمونه هایی از شوجو شامل “Sailor Moon” ، “Love Com” و “Kimi ni Todoke” است.
شونن
شونن به معنای “مرد جوان” است که به هدف آن مخاطبان پسران زیر ۱۸ سال هستند. مانگا هایی که در این دسته برچسب گذاری می شوند معمولاً دارای یک قهرمان مرد هستند و داستان های اکشن ، ماجراجویی و فانتزی را شامل می شوند. شونن پرفروش ترین دسته مانگا است و بسیاری از طولانی ترین مجموعه های تاریخ را دارد. چند نمونه از این مجموعه عبارتند از “One Piece” ، “Bleach” ، “Case Closed / Detective Conan” و “حمله به تایتان”.
جوشی
جوشی به مانگایی اشاره می کند که برای زنان بالای ۱۸ سال طراحی شده اند. شخصیت های اصلی خوزی ممکن است زنان در کالج یا زنان در ۳۰ سالگی باشند. مانگای خوزی که در ژاپن منتشر می شود نه تنها دارای شخصیت های قدیمی و موضوعات و داستان های بالغ تر است ، بلکه با خطی پیچیده تر با کانجی بیشتر و فوریگانای کمتر (خطی که در کنار کانجی برای خواندن کمک می کند) نوشته شده است. تنوع زیادی در این ژانر وجود دارد که می تواند برای مخاطبان مسن و بالغ جذاب باشد ، اما برخی از نمونه ها عبارتند از “شاهزاده خانم چتر دریایی” ، “دختران توارکیو توکیو” و “داستانهای نزولی”.
سینن
سینن به مانگایی گفته می شود که برای مردان بالای ۱۸ سال طراحی شده است. موضوعات و داستانهای موجود در مانگا سینن از آنچه در مانگای شونن یافت می شود ، بالغ تر است. شبیه به مانگا جوسی ، ساینن دارای زبان پیچیده تری از جمله کانجی است که بزرگسالان می دانند و تشخیص می دهند (بزرگسالان ژاپنی قادر به خواندن و نوشتن حدود ۴۰۰۰ کانجی هستند در حالی که کودکان حدود ۲۵۰۰ را در دبیرستان آموخته اند). این دسته می تواند مانند جوزئی کاملاً گسترده باشد ، اما مانگا ساینن می تواند ویژگی های زیادی با مانگا شینن داشته باشد. چند نمونه از مانگا ساینن عبارتند از: Cowboy Bebop” ” “BERSERK” ، “Solanin” و “Oishinbo”.
اغلب در مورد اینکه آیا مانگا shjjo /josei یا shōnen /seinen است اختلاف نظر وجود دارد، اما نکته ای که باید بدانید این است که، برچسب های ژانرها برای اهداف انتشار و بازاریابی استفاده می شود ، نه برای اهداف سانسور. این که آیا مانگا شینن است یا ساینن بر اساس مجله مانگایی است که در ابتدا در آن چاپ شده است ، نه اینکه محتوای آن چقدر بالغ یا صریح است . بنابراین به زبان ساده می توان گفت که ژانرها را زیاد جدی نگیرید و بر اساس علاقه مانگا بخوانید .
شخصیت های مانگا
شخصیتهای مانگا معمولاً بیش از اندازه از خود احساسات اغراقآمیز نشان میدهند، هنگامی که شخصیتی گریه میکند، اشکهایش میتوانند سطلی را پر از آب کند، زمانی که میخندد، دهان آنها به اندازه چهرهشان بزرگ شده و چشمانشان به صورت خطی صاف درمیآید، در هنگام عصبانیت صورت آنها سرخ شده و بخار از سراسر بدن به ویژه سر آنها بیرون میزند و در هنگام خجالتزدگی گونههایشان به رنگ سرخ در میآید. به اختصار می توان گفت که اکثر مانگاکا ها از کلیشه های تقریبا مشابهی برای به تصویر کشیدن احساسات در کاراکتر ها استفاده می کنند.
به چه کسانی مانگاکا می گویند؟
سازندگان مانگا را مانگاکا می نامند. مانگاکا نویسنده و تصویرگر آثار خود هستند و هرکدام سبک مانگای منحصر به فرد خود را دارند. برخی از نمونه های معروف مانگاکا عبارتند از تزوکا اوسامو (“پسر آسترو”) ، آکیرا توریاما (“توپ اژدها Z”) و نائوکو تاکوچی (“ماه دریانورد”).
بومی سازی و ترجمه
مانگا بخش عظیمی از صنعت نشر در ژاپن است ، آنقدر بزرگ که برای بحث کامل به یک وبلاگ اختصاصی نیاز دارد. در ایالات متحده ، مانگا باید دارای مجوز ، ترجمه و ترجمه محلی باشد. یک فرایند طولانی که می تواند توضیح دهد که چرا مانگای مورد علاقه شما در حال حاضر جلد ۳۴ را در ژاپن منتشر کرده است، اما فقط جلد ۲۵ را در ایالات متحده منتشر شده است.
محلی سازی ، روشی برای تغییر مانگا برای مطابقت با هنجارهای فرهنگی بازار مصرف کننده، یک گام اضافی در فرایند انتشار است که ناشران بسته به نوع مانگا می توانند انجام دهند. نمونه هایی از محلی سازی عبارتند از تغییر نام ژاپنی شخصیت ها ، تاریک کردن صحنه های “نامناسب”، جایگزینی میان وعده های معمولی ژاپنی با غذاهای آمریکایی آشنا تر و سانسور فعالیت های ناپسند مانند فحش دادن یا سیگار کشیدن.
مانهوا یا مانگا
هنگام مرور برخی از مانگاهای جالب یا جستجوی اطلاعات بیشتر در مورد مانگا ، ممکن است با واژه مانهوا “manhwa” روبرو شده باشید و تعجب کنید که منظور آن چیست یا آیا واقعاً منظور نویسنده نوشتن “manga” بوده است.Manhwa اصلاً اشتباه تایپی برای مانگا نیست و در واقع کلمه کره ای برای کمیک است. Manhwa به کمیک هایی اشاره دارد که توسط هنرمندان کره ای ایجاد شده و به زبان کره ای منتشر شده است.
اصطلاح manhwa در دهه ۱۹۲۰ در زمان اشغال کره توسط ژاپن هنگامی که بسیاری از عناصر فرهنگی ژاپن در فرهنگ کره ادغام شد، به کار رفت. Manhwa بر خلاف مانگا از چپ به راست و افقی خوانده می شود.Manhwa به دفعات قبلی چاپ نمی شود و اکنون عمدتا به صورت دیجیتالی ایجاد شده و تحت نام “webtoons” بصورت آنلاین یافت می شود.
تاریخچه مانگا
هوکوسای، هنرمند مشهور بلوک ساز ، در قرن ۱۸ از اصطلاح مانگا برای اشاره به آثار خود استفاده کرد. استفاده هوکوسای از این اصطلاح به معنای واقعی کلمه “تصاویر غریب” اشاره می کند، اما آثار او اولین نمونه های مانگا در جهان نیستند.
نمونه های اولیه آنچه ما مانگا می نامیم طومارهایی است که توسط راهبان بودایی در قرن ۱۲ در ژاپن ایجاد شده است. این طومارها مانند فصل ها اجرا می شدند و حیواناتی را نشان می دادند که مانند انسان رفتار می کردند.
یک رسانه مانگا در قرن ۱۸ دوباره با ایجاد kibyōshi یا “جلدهای زرد” ظاهر شد. Kibyōshi کتابهایی برای بزرگسالان بود که دارای تصویری با محاوره و متن بود.بسیاری از موضوعات این kibyōshi بحث برانگیز بود و در نهایت توسط دولت ممنوع شد.در طول قرن نوزدهم تکنیک های چاپ کارآمدتر شد و هنرمندان ژاپنی به خلق کمیک هایی از جمله آنهایی که دولت را نقد می کردند و درباره سیاست بحث می کردند، ادامه دادند. صنعت چاپ و نشر در قرن بیستم همچنان شکوفا شد، اما دولت ژاپن شروع به سانسور شدیدتر هنرمندان و تعطیلی انتشارات کرد.
و اما پس از جنگ جهانی مانگا مدرن ظاهر شد و بسیار محبوب و موفق شد. اشغال ژاپن توسط آمریکا کمیک های سبک آمریکایی را به ارمغان آورد و این تأثیر قابل توجهی بر سبک هنری مانگا داشت.
از سال ۱۹۴۷، هنرمند تزوکا اوساکو، که بعدها به عنوان “پدر مانگا” و “والت دیزنی ژاپن” شناخته شد، شروع به انتشار آثار خود از جمله شناخته شده ترین و موفق ترین “پسر آسترو” کرد.
کمیک استریپ در اصل متعلق به کشور آمریکا بوده که در جنگ جهانی وارد ژاپن شده و ژاپنیها گوی سبقت را از آمریکاییها ربودهاند و مانگا را تبدیل به نماد فرهنگی و هنری کشور خود کردهاند. شخصیتهای آمریکایی معمولاً خشن و دارای صحنههای اکشن بوده ولی برعکس کاراکترهای ژاپنی دارای لطافت و نرمی میباشند. مانگا ژاپنی برخلاف کتابهای آمریکایی از سمت راست به چپ خوانده میشود.
مانگاها ابتدا در مجله چاپ میشدند، ولی بعدها به خاطر محبوبیت قابل توجهی که پیدا کردند به صورت کتاب (Tankōbon) درآمدند. به مؤلفین یا طراحان مانگا، مانگاکا گفته میشود. مؤثرترین فرد در رشد مانگا اوسامو تزوکا است که میتوان گفت مانگای مدرن، شبیه به چیزی که امروز به مانگا استایل (manga style) معروف است را بهوجود آورد.
در ابتدا مانگاها برای کودکان نوشته میشدند و در مجلههای مختص کودکان چاپ میشدند، که با کارهای متفاوت تزوکا در سبکهای مختلف باعث شد که ردهٔ سنی مخاطبین گسترش پیدا کنند.
مانگاهای اولیه ارزش هنری زیادی نداشتند ولی با پیدایش سبکهای جدید و با ارزشهای هنری بیشتر (مثل Gekiga و غیره) ارزش هنری بیشتری پیدا کرد، بهطوری که حتی سبک مانگا اشخاصی چون ادوارد مکگینس و فرانک میلر را هم تحت تأثیر قرار داد.
به تدریج مفاهیم تابو (نظیر خشونت زیاد) نیز به ژانرهای مانگا افزوده شد، به طوری که امروزه کتاب فروشیها، مانگاهای خاصی را تنها به گروه سنی خاصی میفروشند.
رتبه بندی و محتوا
در پشت جلد یک جلد مانگا اطلاعات مختصری مانند نام ناشر و رتبه های مانگاها می توانید پیدا کنید. رتبه هایی که معمولاً در مانگا مشاهده می کنید، سطح A برای همه سنین، سطح T برای نوجوانان، OT/T+ برای نوجوانان بالغ و M برای بزرگسالان است. سیستم رتبه بندی مورد استفاده بستگی به ناشر دارد، اما معمولاً حداقل رتبه ای برای نوجوانان وجود دارد. فحش خفیف و برهنگی به عنوان موضوعی تابو در فرهنگ ژاپنی تلقی نمی شود، بنابراین ممکن است بسته به ناشر، در مانگایی که مخصوص نوجوانان و جوانان است، نشان داده شود.
برای مراجعه مجدد به بحث در مورد ژانرهای مانگا، اکثر رتبه بندی ها در هر چهار ژانر وجود دارد، بنابراین برای تصمیم گیری در مورد مناسب بودن یا نبودن مانگا برای نوجوان یا جوان شما، به خود شما بستگی دارد.
مطالب جالب
اثر هنری بنکسی در لندن دزدیده شد
برگزاری نشست تخصصی داستان در جشنواره فرهنگی هنری اتقان
فراخوان تصویرسازی CLAIRVOYANTS 2024