نشست «کودک و موسیقی» در فرهنگستان هنر؛ نغمه‌ای برای رشد و خلاقیت

نشست تخصصی «کاوشی در باب رابطه کودک و موسیقی» به دبیری علمی رضا مهدوی، سه‌شنبه ۲۰ آبان در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری هنری بُراق حامیم و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی موسیقی ایران، معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران در ادامه برنامه‌های پژوهشی خود در حوزه تربیت هنری، روز سه‌شنبه ۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۴ نشست تخصصی «کاوشی در باب رابطه کودک و موسیقی» را با دبیری علمی رضا مهدوی، مدرس و پژوهشگر موسیقی، برگزار می‌کند.

این برنامه علمی و فرهنگی توسط گروه تحقیقات آموزش‌های عمومی هنر معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر تدارک دیده شده و با حضور صاحب‌نظران برجسته موسیقی، روان‌شناسی و علوم اجتماعی برگزار می‌شود. هدف اصلی نشست، بررسی ابعاد گوناگون ارتباط میان موسیقی و رشد کودک در زمینه‌های ذهنی، هیجانی و فرهنگی است.

در بخش محتوایی این نشست، شش سخنرانی تخصصی ارائه خواهد شد:

• عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه‌سرا، در موضوع «زبان ترانه‌های امروز در نسبت با کودکان» سخن خواهد گفت.
• فائزه فیض شیخ‌الاسلام، مدرس نمایش خلاق و قصه‌گویی، به بررسی «پیوند موسیقی و بازی‌های نمایشی در فرآیند رشد کودک» می‌پردازد.
• مریم اخوان توکلی، دکترای علوم تشریح و آناتومی و کارشناس موسیقی نواحی، در محور «موسیقی چگونه الگوهای ذهنی ما را تغییر می‌دهد؟» دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کند.
• آلاله دانشمند، مدرس دانشگاه و مولف حوزه موسیقی کودک، موضوع «درک موسیقی کودک و حافظه جمعی ما» را بررسی می‌کند.
• ندا نصیری، پژوهشگر موسیقی و کارشناس روان‌شناسی بالینی، سخنرانی خود را با عنوان «نقش تربیت شنیداری در رشد موسیقی کودکان» ارائه می‌دهد.
• مینا کشفی، دکترای پژوهش هنر و نوازنده پیانو، نیز در سخنرانی «تأملی بر موسیقی کودک با تکیه بر نظریه پیربوردیو» به تحلیل جامعه‌شناختی موسیقی کودک خواهد پرداخت.

در توضیحات تکمیلی این نشست آمده است که موسیقی برای کودک، زبانی جهان‌شمول و بنیادین است که پیش از شکل‌گیری توانایی کلامی، از طریق ضربان قلب مادر و لالایی‌های نخستین با وجود کودک پیوند می‌خورد. این هنر، تنها ابزار سرگرمی یا آموزش نیست؛ بلکه پلی برای بیان احساسات و شکل‌گیری نخستین ادراک از جهان پیرامون است.

کارشناسان معتقدند موسیقی تأثیری عمیق بر رشد کودک دارد — از تقویت حافظه و زبان گرفته تا پرورش خلاقیت و هوش هیجانی. در این میان، بازی‌های ریتمیک و آوازی می‌توانند جهان درونی کودک را غنی و مهارت‌های اجتماعی او را تقویت کنند.

با این حال، در جهان پرهیاهوی امروز که کودکان با صداهای مصنوعی و تکراری روبه‌رو هستند، شکل‌گیری سلیقه‌های تحمیلی و ضعف در گوش دادن فعال یکی از چالش‌های مهم تربیت شنیداری است. بر همین اساس، این نشست بر اهمیت نقش والدین و مربیان در فراهم کردن فضایی آزاد برای کشف و تجربه موسیقی اصیل ایرانی تأکید دارد؛ فضایی که در آن کودک بتواند هم با نغمه‌های سنتی و میراث فرهنگی پیوند یابد و هم صدای منحصربه‌فرد خود را در جهان موسیقی پیدا کند.

نشست تخصصی «کاوشی در باب رابطه کودک و موسیقی» از ساعت ۱۰ تا ۱۲ صبح سه‌شنبه ۲۰ آبان‌ماه در تالار گلستان هنر واقع در تهران، خیابان ولیعصر (عج)، تقاطع طالقانی، پلاک ۱۵۵۳، طبقه سوم فرهنگستان هنر برگزار می‌شود.

این نشست تخصصی را می‌توان گامی مهم در پژوهش میان‌رشته‌ای هنر، روان‌شناسی و تربیت کودک دانست. موسیقی، در فرهنگ ایرانی اسلامی همواره جایگاهی تربیتی و روحانی داشته است؛ از لالایی‌های مادرانه تا نغمه‌های آیینی که آرامش، نظم درونی و معنا را منتقل می‌کرده‌اند. اکنون فرهنگستان هنر با برگزاری چنین نشست‌هایی، در پی بازخوانی همین میراث در قالب‌های نوین آموزشی است.

برگزاری این نشست در نهاد رسمی فرهنگستان هنر نشانگر توجه به نقش موسیقی در تربیت انسان متعادل و خلاق است. این رویکرد نه‌تنها بر اهمیت آموزش موسیقی در کودکی تأکید دارد، بلکه آن را بستری برای پرورش زیبایی‌شناسی، آرامش روانی و هویت فرهنگی ایرانی اسلامی می‌داند — نگاهی که می‌تواند بنیان‌گذار نسل آینده‌ای آگاه، هنرمند و متفکر باشد.