عمر خیام، که با نام غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم نیشابوری نیز شناخته می‌شود، چهره‌ای برجسته در عرصه‌های مختلف بود که تأثیری ماندگار بر جهان گذاشت. در اینجا نگاهی به زندگی او می‌اندازیم:
به گزارش پایگاه خبری هنری بُراق حامیم، اوایل زندگی و تحصیل (۱۰۴۸ – حدود ۱۰۷۰):
* خیام نیشابوری در حدود سال ۱۰۴۸ میلادی در نیشابور، شهری مهم در استان خراسان ایران (ایران کنونی) به دنیا آمد.
* اگرچه جزئیات دقیق مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که خانواده او ممکن است در کار چادر سازی مشغول بوده‌اند (از این رو نام “خیام” به معنای “چادرساز” است).
* تحصیلات گسترده‌ای در علوم و فلسفه دریافت کرد و نزد عالمان برجسته نیشابور به تحصیل پرداخت.
فعالیت‌های علمی و سفر (حدود ۱۰۷۰ – ۱۱۲۶):
* در ریاضیات، نجوم و فلسفه سرآمد بود.
* به ویژه با کار خود بر روی حل معادلات مکعبی، سهم قابل توجهی به جبر داشت.
* جداول نجومی را گردآوری کرد و در اصلاح تقویم مشارکت داشت.
* به دلیل بی‌ثباتی سیاسی، به شهرهای مختلفی مانند سمرقند و بخارا سفر کرد و از حمایت افراد بانفوذ برخوردار شد و فعالیت‌های علمی خود را گسترش داد.
* رساله‌های متعددی در زمینه ریاضی، جبر و موسیقی تألیف کرد.
میراث او به عنوان شاعر (۱۱۲۶ – ۱۱۳۱):
* در حالی که دستاوردهای علمی او در طول زندگی‌اش مهم بودند، شهرت ماندگار او به مجموعه اشعارش، **رباعیات**، بازمی‌گردد.
* رباعیات مجموعه‌ای از رباعی (شعرهای چهار خطی) است که به مضامینی چون عشق، زندگی، مرگ و گذرا بودن هستی می‌پردازد.
* این اشعار به ویژه در غرب پس از ترجمه مشهور ادوارد فیتزجرالد در قرن نوزدهم به شهرت فراوانی رسید.
* اگرچه میزان مشارکت شخصی خیام در گردآوری رباعیات مورد بحث است، اما این اثر همچنان یکی از ستون‌های اصلی ادبیات فارسی به شمار می‌رود.
سال‌های پایانی زندگی و مرگ (۱۱۲۶ – ۱۱۳۱):
* در سال‌های پایانی عمر به نیشابور بازگشت و به تحصیل و نگارش ادامه داد.
* در حدود سال ۱۱۳۱ میلادی در نیشابور درگذشت.
میراث:
* عمر خیام همچنان چهره‌ای برجسته در فرهنگ ایران و جهان است.
* تأثیر او فراتر از مرزهای ملی است، رباعیات او به زبان‌های متعددی ترجمه شده و الهام‌بخش هنرمندان و اندیشمندان زیادی بوده است.
* او یادآور پیوند دانش و قدرت ماندگار شعر ناب است.
مطالب جالب
محمدعلی بهمنی درگذشت
عیادت وزیر فرهنگ و ارشاد از محمدعلی بهمنی
هوشنگ حریرچیان