سید مرتضی آوینی (زاده ۲۱ شهریور ۱۳۲۶ در شهر ری – درگذشته ۲۰ فروردین ۱۳۷۲ در فکه) کارگردان فیلم مستند، نویسنده، منتقد و روزنامه‌نگار ایرانی بود. او در طول جنگ ایران و عراق به عنوان فیلمساز به جبهه‌ها رفت و مجموعه مستند روایت فتح را از نزدیک‌ترین نقطه نبرد و با نگاهی عرفانی و معنوی به جنگ ساخت. آوینی در بیستم فروردین ۱۳۷۲ در حین عملیات شناسایی در منطقه فکه بر اثر انفجار مین به شهادت رسید.
زندگی و تحصیلات
به گزارش پایگاه خبری هنری برخط بُراق حامیم، مرتضی آوینی در خانواده‌ای مذهبی در شهر ری به دنیا آمد. دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی را در زنجان و کرمان گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به تهران رفت. در دانشگاه تهران در رشته معماری تحصیل کرد، اما پس از انقلاب اسلامی ایران، فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی خود را آغاز کرد و به تدریج از معماری فاصله گرفت.
فعالیت‌های فرهنگی و انقلابی
آوینی پس از انقلاب، فعالیت‌های فرهنگی و انقلابی خود را در حوزه‌های مختلفی از جمله روزنامه‌نگاری، نویسندگی، فیلمسازی و نقد آغاز کرد. او در دوران انقلاب و پس از آن، مقالات و نوشته‌های متعددی در نشریات مختلف به چاپ رساند. همچنین کتاب‌هایی مانند “فتح خون” و “ظهور و سقوط روشنفکری در ایران” را از او به یادگار مانده است.
فیلمسازی و روایت فتح
اما مهم‌ترین فعالیت آوینی، فیلمسازی بود. او در طول جنگ ایران و عراق به عنوان فیلمساز به جبهه‌ها رفت و مجموعه مستند روایت فتح را ساخت. این مجموعه که از تلویزیون ایران پخش می‌شد، به یکی از ماندگارترین آثار دوران جنگ تبدیل شد. آوینی در روایت فتح، با نگاهی عرفانی و معنوی به جنگ می‌پرداخت و سعی می‌کرد تا حماسه‌ها و رشادت‌های رزمندگان ایرانی را به تصویر بکشد.
شهادت
مرتضی آوینی در بیستم فروردین ۱۳۷۲ در حین عملیات شناسایی در منطقه فکه بر اثر انفجار مین به شهادت رسید. پیکر او به مدت ۱۷ سال مفقود بود و پس از کشف، در سال ۱۳۸۹ در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
میراث آوینی
مرتضی آوینی از جمله شهدای شاخص و تاثیرگذار دوران انقلاب و جنگ ایران و عراق است. او با فعالیت‌های فرهنگی و هنری خود، نقش مهمی در ترویج ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس داشت. آوینی به عنوان یک هنرمند متعهد، همواره در تلاش بود تا با استفاده از هنر، در مسیر اهداف انقلاب اسلامی حرکت کند.
آثار و دیدگاه‌ها
از جمله آثار مشهور آوینی می‌توان به مجموعه مستند روایت فتح، کتاب‌های “فتح خون”، “ظهور و سقوط روشنفکری در ایران” و “رسائل”، و مقالات متعدد در نشریات مختلف اشاره کرد. دیدگاه‌های آوینی در مورد هنر، انقلاب، جنگ و روشنفکری، در آثار او به وضوح قابل مشاهده است. او معتقد بود که هنر باید در خدمت اهداف انقلاب اسلامی باشد و هنرمند باید متعهد به ارزش‌های انقلاب باشد.
جایگاه و تاثیرگذاری
مرتضی آوینی در میان نسل‌های مختلف انقلاب، به خصوص جوانان، از جایگاه و احترام ویژه‌ای برخوردار است. او به عنوان یک الگوی فکری و فرهنگی، همواره مورد توجه و مطالعه بوده است. اندیشه‌ها و آثار آوینی، هنوز هم پس از گذشت سال‌ها از شهادتش، راهنمای بسیاری از مشتاقان انقلاب و اسلام است.
گرامیداشت
هر ساله در سالروز شهادت مرتضی آوینی، مراسم مختلفی در سراسر ایران به یاد او برگزار می‌شود. همچنین خیابان‌ها، مدارس و مراکز فرهنگی متعددی در ایران به نام او نامگذاری شده است.
منابع:
*.aviny.com
*firoozeh.bmi.ir
* boreshha.ir
مطالب جالب
پادشاه سخن مقابل مغول
عطار نیشابوری
دونالد بارتلمی، پیشگام ادبی