اردیبهشت ۲۳, ۱۴۰۳

بُراق حامیم

پایگاه خبری تخصصی هنر ایرانی اسلامی

خانه » صحیفه سجادیه چیست؟

صحیفه سجادیه چیست؟

صحیفه سجادیه، یکی از آثار مکتوب ائمه (علیهم‌السّلام) است که در میان علما و بزرگان به «اخت القرآن»، «انجیل اهل‌بیت (علیهم‌السلام)» و «زبور آل‌محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله)» مشهور است. صحیفه سجادیه را می‌توان اولین کتاب از قرن اول و دوم هجری به‌شمار آورد. 

به گزارش پایگاه خبری هنری بُراق حامیم، صحیفه سجادیه، مجموعه دعاهایى است که امام زین العابدین علیه السلام انشا فرموده‌ اند و فرزندشان امام محمد باقر علیه السلام و نیز برادرش زید بن علی آن‌ها را نوشته‌ اند و امام جعفر صادق علیه السلام نیز در مجلس حاضر بوده و آنها را مى‌شنیده است. از صحیفه سجادیه که سند آن به امام سجاد علیه السلام منتهی می شود، به «اخت القرآن» و «انجیل اهل البیت علیهم السلام» و «زبور آل محمد صلی الله علیه و آله» و «صحیفه کامله» تعبیر شده است.

محتوای صحیفه سجادیه صحیفه سجادیه کامله، مجموعه‌ای از ۷۵ دعا و نیایش بوده‌است که امام سجاد علیه السلام املا کرده و امام باقر علیه السلام و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشته‌اند. نسخه زید بن علی به فرزندش یحیی بن زید می رسد و او آن را برای حفاظت از تصاحب بنی امیه به متوکل بن هارون می‌دهد. متوکل بن هارون که از اصحاب امام صادق علیه السلام است، مجموعه‌ای را که در اختیار داشته به امام صادق علیه السلام عرضه کرده و با نوشته امام محمد باقر علیه السلام مقابله می‌کند و هیچ اختلافی در آن ها نمی یابد. آن گاه مطابق با وصیت یحیی بن زید آن را در حضور امام صادق علیه السلام به محمد و ابراهیم دو فرزند عبدالله بن حسن تحویل می دهد. پس از آن امام صادق علیه السلام خود صحیفه را بر متوکل املا می نماید. متوکل در این مورد می گوید: «امام صادق علیه السلام هفتاد و پنج دعا به من املا فرمود. یازده باب آن از دستم رفت و شصت و چند باب آن را حفظ کردم…». صحیفه سجادیه ای که اکنون در دسترس ماست، پنجاه و چهار دعا دارد که دعای اولش «فی التحمید لله عزوجل» و دعای آخرش «دعاؤه فی استکشاف الهموم» است.برخی مباحث صحیفه به قرار زیر است:مسائل اعتقادى: «توحید خالص، اسماء الله، نبوت و محبت به نبی مکرم، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله،‌ امامت، معاد»؛اسلام؛فرشتگان؛مباحث اخلاقى؛طاعات؛ذکر و دعا؛سیاست؛اقتصاد؛مسائلی درباره انسان و جهان؛مسائل اجتماعى؛علم؛تاریخ؛مسائل مربوط به بهداشت و سلامت جسم و آرامش روانى؛مسائل نظامی و یک سلسله مباحث دیگر. هر یک از این مباحث دارای زیر مجموعه‌های خاص خود است. امام سجاد علیه السلام در همه موضوع‌ها، با شیوه‌ای ابتکاری و نوآوری منحصر به ‌فرد، تصویر روشنی از معارف اسلامی و جامعه اسلامی زمان خویش را ارائه می‌دهد و تکلیف مسلمانان را بیان می‌کند.فهرست دعاهای صحیفه سجادیهستایش خداوند ‌که‌ ‌با‌ کلمه «حمد» شروع ‌و‌ ‌با‌ کلمه «حمید» پایان می یابد.درود ‌بر‌ محمد (صلی الله علیه وآله) ‌و‌ خاندان او.درود ‌و‌ صلوات ‌بر‌ فرشتگان نگه دارنده عرش ‌و‌ سایر فرشتگان مقرب، همچون اسرافیل، میکائیل، جبرئیل، روح، ملک الموت، منکر، نکیر ‌و…درود ‌و‌ صلوات ‌و‌ درخواست رحمت برای پیروان ‌و‌ ایمان آورندگان ‌به‌ پیامبران.دعای حضرت برای خود ‌و‌ دوستانش.دعا هنگام صبح ‌و‌ شام.دعا هنگامی ‌که‌ پیشامدها ‌و‌ حوادث مهمی پیش آید ‌و‌ نیز ‌به‌ هنگام ‌غم‌ ‌و‌ اندوه.پناه بردن ‌به‌ خداوند ‌از‌ ناپسندی ها، بدی اخلاق ‌و‌ کردارهای زشت ‌و‌ نکوهیده.در‌ اشتیاق ‌به‌ درخواست آمرزش ‌از‌ خداوند.پناه بردن ‌به‌ درگاه خداوند.درخواست عاقبت ‌به‌ خیری.اقرار ‌به‌ گناه ‌و‌ درخواست توبه ‌و‌ بازگشت.درخواست حوائج ‌از‌ خداوند.هنگامی ‌که‌ انسان ستمی می بیند ‌و‌ ‌یا‌ ‌از‌ ستمکاران کار ناخوشایندی می بیند.هنگام بیماری، اندوه ‌و‌ گرفتاری.درخواست عفو ‌از‌ گناهان ‌و‌ عیب ها.درخواست دفع ‌شر‌ شیطان ‌و‌ پناه بردن ‌به‌ خداوند ‌از‌ دشمنی ‌و‌ مکر او.دعا ‌پس‌ ‌از‌ رفع خطر ‌و‌ برآورده شدن سریع حاجت.درخواست باران هنگام خشکسالی.درخواست مکارم اخلاق ‌و‌ کردارهای پسندیده ‌از‌ خداوند.دعا هنگام حزن ‌و‌ اندوه.دعا هنگام رنج ‌و‌ سختی ‌و‌ دشوار شدن کارها.دعا هنگام درخواست تندرستی ‌و‌ سپاس ‌بر‌ آن.دعا برای پدر ‌و‌ مادر.دعا درباره فرزندان.همسایگان ‌و‌ دوستان.دعا برای رزمندگان ‌و‌ مرزداران کشور اسلامی.هنگام پناه بردن ‌به‌ خدا.دعا هنگام تنگدستی.کمک خواستن ‌بر‌ پرداخت قرض.توبه ‌و‌ بازگشت ‌به‌ خدا.دعا بعد ‌از‌ نماز شب.درخواست خیر ‌و‌ نیکی.دعا هنگام گرفتاری ‌به‌ بلا ‌و‌ ‌یا‌ هنگامی ‌که‌ مبتلا ‌به‌ گناهی ‌را‌ می بیند.

پایان پیام/