اُپرای عروسکی «مولوی» به نویسندگی، طراحی و کارگردانی بهروز غریبپور پس از آخرین اجرا در سال ۱۳۹۸ بار دیگر ۲۲ آبان ۱۴۰۳ در تالار فردوسی روی صحنه میرود.
همچنین آواگران این اُپرا همایون شجریان در نقش «شمس»، محمد معتمدی در نقش «مولوی» و سایر آواگران نیز محمدرضا صادقی، علی خدایی، حسین علیشاپور، ملیحه مرادی، مصطفی محمودی، مهدی امامی، عامر شادمان، مهدی جاور، سجاد پورقناد، زنده یاد اسحاق انور، کیوان فرزین، احسان نصیری، سارا رضازاده، سولماز بدری، فرهاد اسدی، علی نجفی و علی یاری هستند.
اُپرای عروسکی «مولوی» از ۲۲ آبان از ساعت ۱۸ در تالار فردوسی به صحنه میرود.
این اُپرا همچنین در بخش میهمان بینالملل در بیستوهشتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، شهر شیراز و کشورهایی همچون ایتالیا و امارات متحده عربی روی صحنه رفته است.
اپرا عروسکی، که به عنوان یکی از اشکال هنری قدیمی و جذاب شناخته میشود، در طول تاریخ تحولات زیادی را تجربه کرده است. در اینجا به بیوگرافی اپرا عروسکی در جهان و در ایران، پیش و پس از اسلام، میپردازیم.
اپرا عروسکی در جهان
تاریخچه
۱. ریشههای اولیه: اپرا عروسکی به دوران باستان برمیگردد و شواهدی از استفاده از عروسکها در نمایشها در تمدنهای مختلف مانند یونان و روم وجود دارد.
۲. قرون وسطی: در اروپا، در قرون وسطی، این هنر به عنوان وسیلهای برای سرگرمی و آموزش استفاده میشد. نمایشهای عروسکی در مراسمهای مذهبی و جشنها رونق داشت.
۳. رنسانس: در دوره رنسانس، اپرا عروسکی به شکلی جدید و هنریتر در ایتالیا توسعه یافت. عروسکها با استفاده از تکنیکهای پیشرفتهتری ساخته میشدند و داستانها به صورت پیچیدهتری روایت میشد.
سبکها و اشکال
– کابوکی: در ژاپن، نوعی اپرا عروسکی به نام “کابوکی” وجود دارد که به خاطر حرکات زیبا و داستانهای عمیقش معروف است.
– پاپت تئاتر: در کشورهای غربی، تئاتر عروسکی به ویژه با عروسکهای دستی و عروسکهای چوبی شناخته میشود.
اپرا عروسکی در ایران
پیش از اسلام
۱. تاریخچه باستانی: در دوران باستان، استفاده از عروسکها در مراسمهای مذهبی و جشنهای ملی رایج بود. شواهدی از عروسکهای باستانی در حفاریهای ایران به دست آمده است.
۲. فرهنگ شفاهی: داستانسرایی و نمایشهای عروسکی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ شفاهی ایرانیان بود و در جشنها و مراسمهای مختلف اجرا میشد.
پس از اسلام
۱. تحولات فرهنگی: پس از ورود اسلام، هنرهای مختلف از جمله اپرا عروسکی تحت تأثیر تغییرات فرهنگی و مذهبی قرار گرفت. نمایشهای عروسکی به عنوان وسیلهای برای آموزش مفاهیم دینی و اخلاقی مورد استفاده قرار گرفتند.
۲. نقش در ادبیات: اپرا عروسکی در ادبیات فارسی نیز جایگاه ویژهای پیدا کرد و داستانهای حماسی و دینی به صورت نمایشهای عروسکی روایت میشد.
۳. تأثیر در هنرهای دیگر: با گذر زمان، اپرا عروسکی به شکلهای مختلفی مانند “تئاتر عروسکی” و “نقالی” تبدیل شد و به بخشی از تئاتر سنتی ایران بدل گردید.
اپرا عروسکی، به عنوان یک هنر با قدمت، در طول تاریخ تحولات زیادی را تجربه کرده است. در ایران، این هنر نه تنها به عنوان وسیلهای برای سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای آموزش فرهنگی و دینی نیز عمل کرده است. امروزه اپرا عروسکی همچنان به عنوان یک شکل هنری مهم در جوامع مختلف، به ویژه در ایران، مورد توجه قرار دارد.
هنر عروسکی سنتی «فیروز» یکی از هنرهای فرهنگی و هنری جذاب ایرانی است که به ویژه در ایام عید نوروز اجرا میشود. این هنر به عنوان نمادی از شادی و سرزندگی در جشنها و مراسمهای نوروزی شناخته میشود. در ادامه به جزئیات بیشتر درباره این هنر میپردازیم.
هنر عروسکی «فیروز»
۱. تاریخچه و پیشینه
– ریشههای تاریخی: هنر عروسکی در ایران دارای سابقهای طولانی است و به دوران باستان بازمیگردد. عروسکها در فرهنگ ایرانی به عنوان وسیلهای برای روایت داستانها و انتقال پیامهای فرهنگی و اجتماعی استفاده میشدند.
– عید نوروز: در ایام نوروز، این هنر به ویژه در جشنها و مراسمهای مربوط به سال نو به نمایش گذاشته میشود و به نوعی نماد آغاز بهار و نو شدن زندگی است.
۲. شخصیت «فیروز»
– شخصیتپردازی: فیروز به عنوان یک شخصیت شاد و خوشحال در نمایشهای عروسکی سنتی تعریف میشود. او معمولاً با لباسهای رنگارنگ و ویژگیهای خاص خود، نمایانگر شادی و خوشی است.
– نقش در نمایشها: فیروز در داستانهای مختلف به عنوان یک قهرمان یا شخصیت مثبت عمل میکند که به حل مشکلات و چالشها کمک میکند، و این خود به نوعی نمایانگر امید و خوشبینی در زندگی است.
۳. اجرا و نمایش
– تکنیکها: عروسکگردانها با استفاده از تکنیکهای خاص، عروسک فیروز را به حرکت درآورده و داستانهای جذاب و آموزندهای را روایت میکنند. این اجراها معمولاً شامل حرکات موزون و نمایشی هستند که تماشاگران را به خود جذب میکنند.
– محل اجرا: نمایشهای فیروز معمولاً در معابر عمومی، پارکها و مراسمهای رسمی نوروزی برگزار میشود و به عنوان یکی از سرگرمیهای محبوب در این ایام شناخته میشود.
۴. تأثیرات فرهنگی
– انتقال ارزشها: هنر عروسکی فیروز به عنوان ابزاری برای انتقال ارزشهای فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی به نسلهای جدید عمل میکند. این هنر به تقویت هویت فرهنگی و ملی کمک میکند و نسل جوان را با آداب و رسوم ایرانی آشنا میسازد.
– شادی و سرگرمی: نمایشهای فیروز به ایجاد فضایی شاد و مفرح در ایام نوروز کمک کرده و جزء لاینفک جشنهای نوروزی محسوب میشود.
هنر عروسکی «فیروز» به عنوان یک میراث فرهنگی غنی و زنده، نماد شادی و خوشی در ایام نوروز است. این هنر با شخصیتپردازی جذاب و اجراهای هنری، نقش مهمی در حفظ و انتقال فرهنگ و آداب ایرانی به نسلهای آینده ایفا میکند.
مطالب جالب
فردریش هگل، پدر تاریخ هنر
نشست خبری فیلم سینمایی موسی کلیم الله
اعیاد شعبانیه